Italie boos op Simon Kuper

Ik werd afgelopen donderdag gebeld door Simon Kuper, auteur van het voetbalmeesterwerk 'Football against the enemy' en tevens journalist van de Financial Times die zijn wekelijkse column dit keer wilde wijden aan de opmars van voetbalclub Palermo in de Serie A. We kwamen over de selectie van de Siciliaanse ploeg te spreken, over de invloed van trainer Guidolin en de Dirk Scheringa-achtige ambities van voorzitter Zamparini. Het ging over Marcello Lippi die belangrijk is geweest voor het collectieve Siciliaanse zelfvertrouwen door het talent van Toni, Zaccardo, Barzagli en Grosso op tijd te erkennen, stuk voor stuk spelers of oud-spelers van de Siciliaanse ploeg én uitblinkers tijdens het afgelopen WK. Nooit eerder selecteerde een bondscoach zoveel voetballers van Palermo voor zijn nationale ploeg. En of dat vertrouwen zich uitbetaalde. Tegen de achtergrond van het grootste omkoopschandaal uit de geschiedenis van het Italiaanse voetbal werd de squadra azzurra zowaar wereldkampioen. 'Siciliaan' Fabio Grosso groeide uit tot absolute uitblinker wat voor Palermo een mooie opsteker was. Tot slot vertelde ik Simon over mijn zeilvakantie in augustus langs de hemeltergend mooie kust van Sicilië en de Isole Egadi. Simon vroeg hoe het voetbal er beleefd werd? Ik antwoordde dat ik dat niet goed wist, dat ik het tijdens mijn vakantie nauwelijks over voetbal had gehad (het ging meestal over eten) maar dat de vader van mijn beste vriend Andrea deze zomer op elke Palermitaanse hoek van de straat werd aangehouden voor een foto of handtekening omdat de voormalige prof zo'n dertig jaar geleden tijdens een oefenduel tegen Milan (het kan ook Juventus zijn geweest) de bal tweemaal achter elkaar vanuit een corner in het doel trapte. Ik zei dat het wel wat zei over hoe fier ze in Palermo gaan op de lokale rosa dat Guido Magherini in Palermo vanwege twee tamelijk onbelangrijke doelpunten ook anno 2006 nog als een absolute held wordt beschouwd. Kuper zei dat hij dol was op Sicilië.

Dol op Sicilië of niet, drie dagen later stond Italië vanwege Kuper's column behoorlijk op zijn kop, of tenminste (nooit overdrijven), het voetbalminnende, voetbaljournalistieke en - sopratutto - het Siciliaanse deel van de natie. Verontwaardiging alom tijdens sportuitzendingen op televisie en in de kolommen van de krant, die flarden van Kuper's verhaal afdrukten in de zondagedities (corriere dello sport). Boze fans, opgewonden journalisten en voetbalcommentatoren. Zelfs de anders zo stoïcijnse Andrea wond zich vanochtend tamelijk op, terwijl we in bar Beconcini simultaan een cappuccino achterover werkten. Wat was nu het geval? Welnu, Kuper had het zomaar aangedurfd het succes van Siciliaanse clubs in zijn algemeenheid en Palermo in het bijzonder af te zetten tegen de algehele malheur waarin het Italiaanse voetbal zich bevindt. Met andere woorden: het succes van Palermo had volgens Kuper niet kunnen bestaan zonder het fraudeschandaal. De opmars valt volgens hem niet toevallig samen met de val van 'Noord-Italiaanse' clubs als AC Milan en Fiorentina, de afwezigheid van Juventus in de Serie A en het feit dat veel andere clubs zich op de rand van de financiële afgrond bevinden. En het betekent volgens Kuper al helemaal niet dat Sicilië een renaissance-esque voetbalwedergeboorte meemaakt. Een waarheid als een koe, althans, voor een groot deel.

Maar in Italië denken ze daar dus heel anders over. Hoe haalde Kuper het in zijn hoofd het succes van Palermo te bagatelliseren? Had die ploeg zich de afgelopen twee seizoenen niet voldoende bewezen als subtopper, als reuzendoder? Was het noodzakelijk de ontmaskering van maffia-baas Provenzano erbij te halen, om het over bommen en granaten te hebben en wat wist een Engelse hoogleraar criminologie nou van het uitvechten van vendetta's tijdens lokale Siciliaanse derbies? Werd er in de rest van de wereld niet geknokt op de tribunes soms? Een hoop ophef. Om niks, kan ik na het lezen van Kuper's column alleen maar bevestigingen. De schrijver heeft zich niet vergrepen aan allerlei voor de hand liggende stereotyperingen. Hij heeft hoogstens nagelaten te schrijven over de intrinsieke kwaliteit waarover Palermo als ploeg dit seizoen wel degelijk beschikt, en Messina en Catania in mindere mate. Hoe dan ook werden Kuper's uitlatingen in het land van de wereldkampioen als een regelrechte belediging opgevat, als een dolksteek in de rug van Sicilianen. Had Kuper iets tegen de mezzogiorno soms? Wellicht stond de boog al iets gespannen en had de enigzins overspannen reactie met uitspraken van Sepp Blatter te maken, die deze week verklaarde dat Italië nooit in de finale van het WK had mogen staan omdat de ploeg tegen Australië een onterechte penalty te nemen kreeg. Hoe haalde die vaffanculo het in zijn zelfingenomen hoofd?! Een beetje meer respect voor de wereldkampioen, graag. De voorzitter van de FIFA staat er bij de Italianen toch al niet te best op sinds hij in juli het Olympisch stadion in Berlijn verliet nog voordat de scheidsrechter voor het einde van de finale had gefloten. De prijsuitreiking liet hij aan Lennart Johansson en Franz Beckenbauer over. Zoiets was in de geschiedenis van het mondiale voetbal nog nooit vertoond en werd in Italië opgevat als een totaal gebrek aan respect. Ja ja, we hebben het hier over een trots voetbalvolkje. Je mag jezelf als Italiaan, als Toscaan of als Siciliaan in de maling nemen, maar o wee als een buitenstaander dat doet. In hun drang om als voetbalnatie serieus genomen te worden, tonen Italianen zich zeldzaam verenigd.

'Dan hebben ze me toch verkeerd begrepen', schreef Kuper vanmiddag. Dat hebben ze ook, denk ik. Jammer. Zoals het ook jammer is dat Kuper in zijn column met geen woord rept over de heerlijke lange ballen van Corini of de geniale ingevingen van Amauri. Al was het maar in een bijzinnetje. Minchia, had een hoop gedoe gescheeld. En als voetbalsprookjes dan toch bestaan laat Palermo dit seizoen dan in Godshemelsnaam in de voetsporen treden van Hellas Verona en Cagliari, twee provincieclubs die in respectievelijk 1985 en 1970 het scudetto wonnen. Forza!