Nergertje van Carosio

Vijftig jaar Studio Sport betekent vijftig jaar met het bord op schoot. In Italië wordt de spaghetti pas laat opgediend. Met het bord op schoot bestaat dus niet.

Bovendien wordt Studio Sport niet door de publieke omroep, maar door Mediaset uitgezonden, de commerciële zender van premier Berlusconi. Het Italiaanse equivalent van NOS Studio Sport heet la Domenica Sportiva maar het populairste sportprogramma is Tutto il calcio minuto per minuto (al het voetbal minuut voor minuut), een soort Langs de lijn avant la lettre.

Na de eerste uitzending in 1959 werd de verkoop van transistorradiootjes naar enorme hoogten opgestuwd. Vijftig jaar later zitten miljoenen Italianen nog elke zondagmiddag aan de radio gekluisterd. In de taxi of op h et strand, in de woonkamer of op de tribune. Tutto il calcio brengt sinds het eind van de jaren vijftig voetbal in de huiskamer van de doorsnee Italiaan. De commentatoren zijn householdnames, mannen die op de hoek van de straat of tijdens het bestellen van een halfje bruin aan hun stem worden herkend. Zoals vroeger Enrico Ameri en later Nando Martellini.

Martellini versloeg ontelbare Tours en Giro’s maar geniet vooral bekendheid vanwege drie staccato-achtig uitgesproken zinnetjes, de ether ingestuurd vanuit de nok van het Bernabeu-

stadion tijdens de finale van het WK van 1982 in Spanje: ‘Campioni del mondo! Campioni del mondo! Campioni del mondo!’ Italië wereldkampioen.

Martellini zou later uitgroeien tot de Mart Smeets van de Rai maar de grootste van allemaal blijft Nicolò Carosio. Generaties Italianen droomden weg bij het horen van zijn rokerige stem. De Siciliaan was meer acteur dan commentator, maar wat kon het schelen in een tijd dat de televisie als scherprechter nog niet b estond?

Als Carosio in een stadion achter de microfoon schoof, werd voetbal een voorstelling als het leven zelf. Carosio's commentaar was als een opera van Puccini.

De lyriek van Carosio leverde spelers als Piola en Meazza mythische proporties op. En dan riep Carosio: ‘Angolo!’ (hoekschop), ‘fuorigioco!’ (buitenspel), ‘mani’ (hands), ‘rete!’ (goal). Zo ging het ook tijdens de door Italië gewonnen WK’s van 1934 en 1938. Engelse varianten waren verboden. Football hoorde onder Mussolini calcio te zijn.

Carosio deed wat hem door il Duce werd opgedragen, maar hield vast aan zijn flamboyante stijl. Hij tetterde er gewoonlijk vrolijk op los, in regenjas en met gleufhoed op een krukje langs het veld. In de ene hand een sigaar, in de andere een glas whisky.

‘Aangezien je in dit vak nogal snel een fout maakt, kun je je maar beter met een glas wisky in de hand laten zien. Dan heb je tenminste een alibi’, zei Carosio.

Op naar de volgende goal. Of ‘bijna- goal’, zoals Carosio zichzelf met terugwerkende kracht probeerde te verbeteren als de bal tóch niet zat. Dan riep hij snel: ‘Quasi rete!’ Het zou een gevleugelde uitspraak worden en Carosio’s handelsmerk.

Met de invoering van de televisie maakte de radioman een succesvolle overstap, maar tijdens het WK van 1970 in Mexico ging het uiteindelijk mis. ‘Wat denkt dat negertje wel niet?’, liet Carosio zich ontglippen toen de Ethiopische grensrechter Seyoum Tarekegn zich vergiste in buitenspel tijdens Italië tegen Israël. Een faux pas van formaat.

Wat volgde was een geweldige diplomatieke rel tussen Italië en Ethiopië. Carosio werd onder druk van de publieke opinie naar huis gestuurd en kwam bij de Rai daarna niet meer aan de bak. Het betekende het trieste einde van een toch glorieuze carrière. Carosio overleed in 1984.

Bijna 25 jaar na zijn overlijden staat de pionier weer volop in de belangstelling.

Dat heeft alles te maken met het feit dat Tutto il calcio minuto per minuto dit jaar vijftig jaar bestaat. Net als Studio Sport.