Nooit meer Maldini

Supporterschap is in Italië een ernstige zaak. Fan ben je niet voor de lol. Het is als het hebben van een ernstige ziekte en kan in sommige gevallen leiden tot koorts, rillingen, hoofdpijn, misselijkheid en zelfs overgeven. Italiaanse supporters worden tifosi genoemd, afgeleid van het Griekse woord typhus, om de ziekte te omschrijven. De voetbaltyfus komt het vaakst voor onder ultràs. Ultràs zijn de meest fanatieke fans onder de aanhang. Ze bezoeken uit- en thuiswedstrijden en staan dan opeengepakt in de curva. Ultràs zijn zeer invloedrijk. Ze runnen hun eigen bars, radiozenders, brengen kranten en fanzines op de markt en verdienen bakken met geld aan de verkoop van shirtjes en sjaals.

Aan het hoofd van iedere groep ultràs staat de capocurva, een soort maffiabaas die in het vak achter het doel de lakens uitdeelt. De Don Corleone van de curva bepaalt wie de tweede ring op mag, bedenkt de tekst voor op spandoeken, bepaalt de maat voor de muziek, welke speler wordt aangemoedigd en wie juist niet.

Capocurva’s worden niet gekozen, ze staan op. Het zijn natuurlijke leiders die de nummers van spelers in hun mobiel hebben geprogrammeerd en die privé kunnen bellen met president Berlusconi. De relatie tussen club en harde kern was er ooit één van wederzijds respect maar inmiddels regeert de angst en spelen tifosi de baas. Ze eisen steeds meer, steeds vaker. Zo dient het vervoer naar uitwedstrijden te worden betaald en de toegangskaartjes ook. Ze willen nieuwe en betere spelers zien en wel snel ook. Zo niet, dan wordt er gedreigd met geweld of de curva blijft leeg.

Adriano Galliani, de vice-president van AC Milan, wordt al twee jaar lang door een stel capucchonnetjes geïntimideerd en gaat zonder escorte de straat niet op. Toen Milan in 2005 de Champions League-finale na het nemen van strafschoppen verloor van Liverpool, werd de ploeg bij thuiskomst bijkans gelyncht door een groepje ultràs.

Als één van de weinigen durfde Paolo Maldini het daarna aan om het gedrag van de ultràs te veroordelen. En later sprong hij dapper in de bres voor zijn ploeggenoten Dida en Gilardino, die door de fans werden uitgejouwd.

En hij was al legendarisch, Paooooolino. 901 wedstrijden speelde Il Capitano sinds januari 1985 in het eerste van AC Milan. Het toonbeeld van elegantie en sportiviteit diende nimmer het belang van een andere club. Hij won 26 hoofdprijzen, waaronder vijf keer de Europa Cup I en zeven keer de landstitel. In 2002, na het spelen van 126 wedstrijden, zei de recordinternational de nationale ploeg vaarwel om zich nog meer te kunnen richten op zijn club. Een jaar later won hij opnieuw de Champions League.

Na vijfentwintig seizoenen topvoetbal, zit het er komende zondag eindelijk op. Maldini (veertig inmiddels) stopt. Vorige week nam hij afscheid van het eigen publiek. Met een trotse papa Cesare en zijn zonen Daniel en Christian op de tribune. Een groots vaarwel werd hem gegund maar het feestje werd jammerlijk versjtierd door een groepje ultràs op de curva sud. Fluitconcerten, vervelende spreekkoren en een eerbetoon aan Franco Baresi, Maldini’s voorganger als aanvoerder van AC Milan. Tijdens de ereronde rolde de capocurva een meterslang spandoek uit met als opdruk: ‘Je mankeert respect richting de fans die een vermogend man van je hebben gemaakt’. Volledig misplaatste vendetta. Maldini stak cynisch een duim in de lucht en mompelde: ‘Ik ben trots dat ik niet één van jullie ben’. Ik zat me thuis te verbijten voor de buis.

Vol afschuw werd daarna door de voetbalwereld gereageerd op wat zich in San Siro had afgespeeld. En er was vertwijfeling. Wat is er toch aan de hand dat in het land waar zelfs doorsneevoetballers afgoden zijn, überheld Maldini door eigen publiek werd afgeserveerd? Platini bemoeide zich ermee, de voorzitter van de voetbalbond beloofde een benefiet en Pep Guardiola droeg de winst van Barcelona woensdag op aan Maldini. En hoe reageerde de voetballer zelf? Als een heer, zoals altijd: ‘Jammer dat een klein clubje het afscheid heeft verknald’.

Zondag verschijnt de nummer drie in Florence voor de allerlaatste keer in het veld. Tegen Fiorentina moet Maldini tijdens wedstrijd nummer 902 zijn grote liefde Milan aan directe plaatsing voor de Champions League helpen. Ik zit als fan van Fiorentina op de tribune, maar gun de voetballegende een hemeltergend mooi afscheid. Daarna is de toekomst aan Christian en Daniel Maldini.