Friday, January 16, 2009

Matti

Ik trof K. ‘s ochtends vroeg aan op de marmeren keukenvloer. Volledig knock-out, in een doorschijnend niemendalletje, met haar vlezige billen in de lucht en overal lege flessen wodka om zich heen. Uitgelopen mascara en twee blonde paardenstaartjes in verwelkte toestand bovenop haar hoofd. Tijdens de zomer van 2003 was K. mijn legendarische Finse huisgenote in Florence. Ze was blond, big, beautiful en hield van een flinke borrel. Net zoals de meeste Finnen trouwens. En net als Matti Nykänen, de al even legendarische skischansspringer uit het land van Kerstman en sauna. Hij was misschien niet het slimste jongetje van de klas, maar Matti kon vliegen als de beste. Hoger en verder dan iedereen. Dat zagen de skischansspringscouts ook wel toen ze hem voor het eerst naar beneden zagen zoeven. De pas 9-jarige werd subiet op een regime van drieduizend sprongen per jaar gezet. Omhoog, omlaag, vallen, opstaan en nog een keer. Tien jaar later zaten miljoenen fans aan de buis gekluisterd toen de jongeling zich tijdens de WK van 1982 in Oslo van de grote schans naar beneden stortte. In dichte mist hing Matti hoog in de lucht. De kijkers thuis zagen geen bal maar onderin beeld gaf de teller de hoogste score aan. ‘Het heeft stijl en het springt ver….de naam is Nykänen, de wereldtitel is van Finland!!!’, tetterde de commentator in blinde euforie in zijn micro. Matti Nykänen was in één klap een mythe. Als skischansspringen in Finland religie is, dan was Nykänen de onbetwiste profeet. Tijdens de jaren tachtig won hij 5 Olympische medailles (waarvan 4 keer goud) en werd 9 keer wereldkampioen. Niet dat zijn afdalingen altijd perfect waren, maar Nykänen kon nu eenmaal geweldig afzetten en vliegen. De kenners meenden dat Nykänen’s uitzonderlijke vliegkunst ‘m mede in zijn brede schouders zat. Hij zou zijn bovenlichaam als een soort zeiltje gebruiken. Hoe dan ook reeg Nykänen halverwege de jaren tachtig de successen aaneen. Of ‘ie nou dronken was of niet. Het was in diezelfde periode dat de Fin naast de schans steeds vaker negatief in het nieuws kwam. Vanwege alcoholmisbruik of het molesteren van zijn eerste (van in totaal vijf) echtgenotes. In 1986 werd Nykänen voor het eerst opgepakt in verband met het bietsen van sigaretten en bier uit een kiosk. Het was het begin van het einde. Een stevige drankverslaving zou zijn carrière uiteindelijk doen knakken. In een laatste poging zijn loopbaan te redden stortte Nykänen zich tijdens de WK van 1991 in Val Di Fiemme voor de laatste keer van de grote schans. De Fin werd 50ste, zijn slechtste prestatie ooit. Een wanhopige depressie en verschillende zelfmoordpogingen later, zat de levende legende eind jaren negentig ook financieel aan de grond. Getild door gewiekste zakenmannen en ex-echtgenotes verkocht hij zijn eremetaal en bekers en werd stripdanser in een nachtclub. Hij poseerde naakt voor allerlei pornoblaadjes en trad op als matige vertolker van Finse schlagers. From hero to zero. In 2004 ging de voormalige skispringer in dronken toestand de oom van Mervi Tapola, eega nummer vier, met een mes te lijf. De oom overleefde maar Nykänen werd voor twee jaar in het gevang gegooid. En toch is hij in Finland een held voor altijd. Echt waar. Al was het maar vanwege sommige van zijn bijna Cruyffiaanse uitspraken, maar dan in het Fins natuurlijk. Zoals: ‘Morgen is altijd de toekomst’. En: ‘Bestaan is de beste tijd uit een mensenleven’. Toen hem ooit werd gevraagd waar hij zoal aan denkt bovenop de schans, antwoordde Nykänen in zijn beste Engels: ‘Well, I think about pussy, but I'm up here, so I better go down quickly’. Deze week stuurde Kata vanuit Finland een verlate nieuwjaarswens. Op televisie flitsten mannen op lange latten door de lucht tijdens het traditionele vierschansentoernooi. Waar zou de als brave huisvader bekend staande Wolfgang Loitzl aan hebben gedacht, vlak voor zijn winnende jump? Aan zijn vrouw en kinderen? Aan pussy? Of misschien aan Matti Nykänen?

No comments: